TẾT VIỆT (Phần 1) Đã lâu rồi Tôi muốn viết về nguồn gốc của Tết Việt, Tết của đúng dân tộc Việt nhưng phần thì công việc bộn bề, phần cũng do chưa đủ động lực. Gần đây nghe rất nhiều tin tức, nhất là truyền thông đề xuất việc bỏ Tết Ta đi cho đỡ tốn kém, không làm lỡ nhịp lao động giao thương của thế giới, đặc biệt lãng phí mất tiền bạc, thời gian cả tháng trời chỉ để ăn chơi, chúc tụng. Nghe vậy rồi nhưng gặp một số anh chị em cũng có tuổi, trí thức, chủ doanh nghiệp cũng đồng tình để nhà nước bỏ Tết ta đi vì chả thấy ý nghĩa gì thêm lý do Nhật Bản cũng bỏ lâu lắm rồi từ năm 1872 . Mà quả thực nỗi lo ngày Tết đến không chỉ thế hệ bây giờ mới thấy mà từ xưa đã có Tết đến sau lưng Ông vải thì mừng Con cháu thì lo. Đi cày ba vụ Không đủ ăn ba ngày Tết Đến đây thì tôi thực sự thấy mình phải viết chia sẻ ít nhiều về ý nghĩa ngày Tết Ta, Tết Nguyên Đán, Tết Cổ Truyền hay Tết Cả, tranh thủ lúc nghỉ Tết Nguyên Đán viết một bài để làm rõ ý nghĩa thiêng liêng của Tết dân tộc cổ truyền, khơi dậy ý nghĩa tâm linh và nguồn căn gốc Việt đã bị xói mòn hoặc che lấp bới thời gian và văn hoá ngoại lai. Tết Cổ Truyền dân tộc Tại sao giữ tết cổ truyền Tại sao ngày tết đi xa muốn về Tết là gì sao mà háo hức Từ vua quan cho đến muôn dân Người già người lớn trẻ con Tất bật vui sướng đón ngày hội chung? Bao nhiêu tranh cãi truyền thông Nên bỏ tết Việt học theo Nhật hoàng Cãi nhau tranh luận tưng bừng Người theo Tây lịch đồng tình Ai theo truyền thống thì không ưng gì (còn tiếp)
Tết Việt (Phần 2) Đầu tiên tìm hiểu TẾT nghĩa là gì ? Rất nhiều nhà nghiên cứu văn hóa đều cho rằng từ Tết âm Hán Việt và do từ TIẾT (khí) đọc trại sang. Nhưng ngay trong Bách khoa toàn thư mở Wikipedia cũng chỉ ra: “Từ nguyên Từ tết trong tiếng Việt là âm Hán Việt cổ của chữ “節”. Chữ này có âm Hán Việt là tiết. Tết và tiết đều bắt nguồn từ âm đọc trong tiếng Hán trung cổ của chữ “節”. “Tết” xuất hiện trước “tiết”, vào giai đoạn chữ "tiết" 節 có âm đọc trong tiếng Hán trung cổ là /tset/. “Tiết” xuất hiện sau “tết”, vào giai đoạn âm đọc trong tiếng Hán trung cổ của chữ "tiết" 節 đã biến đổi thành /tsiet/. Ban đầu cả "tết" và "tiết" đều được phát âm giống như âm đọc của chữ "tiết" 節 trong tiếng Hán ở thời điểm chúng được tiếng Việt vay mượn, về sau do sự biến đổi của ngữ âm tiếng Việt cách phát âm của chúng đã thay đổi thành "tết" và "tiết" như hiện nay.[2] Quá trình biến đổi ngữ âm của "tết" và "tiết" đã diễn ra như sau:[2] /tset/ > /set/ > tết /tsiet/ > /siet > tiết "Tết Nguyên Đán" vốn không phải là "Tiết Nguyên Đán" trong 24 bốn "Tiết khí" (chữ Hán: 節氣 pinyin: jiéqì) của Thời tiết phân chia theo lịch Mặt trăng (Nông lịch). Từ “nguyên” 元 trong “Nguyên Đán” 元旦 có nghĩa là đầu, đầu tiên, còn “đán” 旦 có nghĩa là ngày. Nghĩa gốc của từ “Nguyên Đán” 元旦 là chỉ "Ngày đầu tiên (tức ngày mồng một) của một năm Nông lịch".[3][4][5] “ Như vậy có thể thấy từ TẾT có trước cả từ TIẾT thực ra nó không phải là âm Hán Việt như Bách Khoa Toàn thư mở Wikipedia viết mà hoàn toàn thuần Việt, vì sao? Bởi chỉ có nguồn gốc tộc Việt gắn liền với văn minh lúa nước, văn hóa Khoa đẩu (nòng nọc) và sáng tạo lịch theo nông lịch, mùa vụ (âm lịch). Đã có vô số bằng chứng, luận chứng chứng tỏ điều đó. Còn việc để ai đó tin hay không tin đó là niềm tin chủ quan và nhận thức của mỗi người cũng không ảnh hưởng đến thực tiễn khách quan. Từ trước đến nay cũng không có ai quan niệm từ TẾT là thế nào, ý nghĩa ra sao, mà nó tản mạn, gắn liền với phong hóa Việt trong mỗi gia đình người Việt cứ mỗi độ xuân về, người người, nhà nhà đều nô nức trở về mong mỏi gặp gỡ, thăm hỏi gia đình người thân, thăm hỏi họ hàng, bạn bè, và quây quần ăn với nhau bữa cơm thân mật, ôn chuyện cả năm, kế hoạch năm sau với niềm tin may mắn cho năm mới, chúc tụng nhau một năm mới tốt đẹp,… Dù ai buôn bán nơi đâu Nhớ đến ngày Tết rủ nhau mà về. Mồng một thì Tết mẹ cha Mồng hai tết chú, mồng ba Tết thầy. (còn tiếp)
Tết Việt (Phần 3) Tổng thể có thể thấy TẾT là đoàn viên, sum họp: phạm vi nhỏ ở gia đình, dòng tộc, Phạm vi lớn thì cả nước, dân tộc bao gồm cả người Việt xa xứ. Mồng một chơi cửa, chơi nhà Mồng hai chơi xóm, mồng ba chơi đình. Mông bốn chơi chợ Quả linh Mồng năm chợ Trình, mùng sáu non Côi. Qua ngày mồng bảy nghỉ ngơi Bước sang mồng tám đi chơi chợ Viềng. Trờ lại ý nghĩa và âm của từ TẾT thuần Việt đồng nghĩa và gần cả âm với từ KẾT với ý nghĩa là Kết đoàn, quyện vào nhau, gắn bó, sum họp, đoàn viên tạo thành một chỉnh thể hoàn chỉnh hơn, tốt đẹp hơn. Ta có thể bắt gặp rất nhiều từ dân gian hết sức gần gụi với mỗi người mỗi nhà mà không đa nghĩa xa lạ mang tính học thuật chuyên môn ! Ví như : “Kết tóc” - “Tết tóc”, “Kết hoa” - “Tết hoa” “Tết chuỗi ” - “ Kết chuỗi” “Tết vòng” - “Kết vòng”…. Và chắn hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng biết khẩu hiệu nổi tiếng “ĐOÀN KẾT, ĐOÀN KẾT, ĐẠI ĐOÀN KẾT THÀNH CÔNG, THÀNH CÔNG, ĐẠI THÀNH CÔNG” Điều này không chỉ đúng với một thời, một khắc mà dường như nó là chân lý gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ nước của Dân tộc Việt suốt chiều dài lịch sử 5000 năm. Quên mất điều này, đánh mất điều này chúng ta đã phải trả giá bằng hàng ngàn năm Bắc thuộc, trăm năm Pháp thuộc,… trả giá bằng xương máu, nồi da xáo thịt của bao cuộc biến loạn suốt các triều đại phong kiến, cận đại rồi hiện tại. Cái TẾT nó có ý nghĩa như vậy đấy, nó đoàn kết cả một dân tộc, hễ ai là người Việt dù trải dài khắp 5 châu, xa cả về không gian, lệch nhau về thời gian sẽ đều hướng đến Tết, sự kết đoàn, sự đoàn viên của cả một dân tộc, hướng về tổ tiên, ông bà, các anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì độc lập tự do cho dân tộc Việt anh hùng. Như vậy bỏ cái Tết truyền thống có nghĩa là chối bỏ 5000 ngàn năm lịch sử kết đoàn, chối bỏ sức mạnh tinh thần gắn bó dân tộc Việt với nhau, suốt chiều dài lịch sử dân tộc tinh thần ấy, ý chí ấy không những làm nên sức mạnh Việt, định hình con người Việt mà hơn cả đó là Linh hồn tộc Việt. . Nhưng mà đâu hiểu sâu xa Nguồn cơn ngày Tết, cội nguồn tộc Ta Ý nghĩa thực sự linh thiêng Vượt tầm vật chất, tinh hoa giống nòi Sau đây phân tích bình thêm Để rõ ý vị Tết ngày của Ta ! Từ Tết theo nghĩa "Kết đoàn" Kết dây, kết tóc, kết hoa, kết vòng Cho nên đến Tết sum vầy Ai đi xuôi ngược Tết về đoàn viên Có sách giải nghĩa Tết là Tiết xuân chuyển hoá theo mùa vụ nông Theo tiếng Hán Việt đọc thành Nhưng chưa chính xác vì rằng khác xa Tết Việt có trước Tiết Tầu Wikipedia đã nói rồi Chữ Kết thuần Việt cùng âm Ý nghĩa cũng chuẩn không sai ly hào Còn thêm ý nghĩa thâm sâu Về nguồn về cội tổ tiên Việt Hùng Văn minh lúa nước trồng dâu Văn tự Khoa đẩu thầy đồ Cóc ông Lang Liêu sự tích còn truyền Bánh chưng ngày Tết ngũ hành cửu cung Bánh dày ẩn dụ đồng tâm Âm dương vũ trụ, linh hồn, sinh linh Thêm chuyện xưa Ông Táo chầu trời Bao tích cổ ẩn tàng Tết Việt Đều đến nguồn cội tinh hoa Tổ tiên gốc Việt văn minh tuyệt vời Minh triết thông hiểu Đạo Trời Năm nghìn năm trước thông minh cỡ nào. (còn tiếp)
Tết Việt (Phần 4) Mỗi khi Tết đến xuân về chúng ta đều háo hức gói bánh chưng, bắc bếp luộc, tụ tập quây quần cả gia đình quanh bếp lửa trông bánh chưng. Trước đó, không thể thiếu lễ cúng tiễn Ông Táo chầu trời, sau lại mời gia tiên về ăn Tết cùng con cháu, đến mùng 3,4 hoặc 5 (tùy vùng, miền) lại tiễn Ông Bà tổ tiên. Tất cả điều đó không chỉ là nghi lễ dân gian phiền hà mà ẩn sau nó là cả một nền Văn hoá cội nguồn Việt, linh thiêng và vĩ đại vượt không gian, thời gian và trong mỗi con tim người dân Việt. Những nét văn hoá cổ truyền này mới làm sống dậy bao lịch sử, truyền thuyết dựng nước, giữ nước của Cha Ông sẽ như sợi dây liên kết gợi nhớ dần đến Nguồn Cội : Nào chuyện Ông Táo cưỡi cá chép chầu Trời với ẩn tàng quẻ dịch Ly, Hoả Thủy vị tế , Nào chuyện Lang Liêu dâng bánh chưng bánh dày lên Vua Hùng với ẩn tàng học thuyết âm dương, ngũ hành, cửu cung, Chuyện Mẹ Âu Cơ đẻ trăm trứng với ẩn ý Hà Đồ, Lạc Thơ, Dịch Lý Việt - nguồn gốc Con Rồng, Cháu Tiên. Chuyện Lạc Long Quân luyện kiếm (Kim tinh) chém quái Mộc Tinh, Ngư Tinh, Hoả Tinh. Chuyện Kình Dương Vương lấy công chúa Động Đình Hồ với ý nghĩa nhắc nhở quê hương gốc tổ của tộc Việt nơi ngọn Núi Ngũ Lĩnh, Hồ Động Đình. Sử Bách Việt còn đó là trăm dân tộc Việt : Lạc Việt, Âu Việt, Mân Việt, Sơn Việt, Ngô Việt, Dương Việt, Điền Việt, Ư Việt, Dạ Lang, Nam Việt, Chiêm Việt, Hồ Việt, Đông Việt, ... phân bố các vùng, thành tổ tiên của các dân tộc hiện nay trong đó có Nhật Bản, Hàn Quốc, Triều Tiên, Thái Lan,... Càng đi sâu tìm hiểu sẽ càng bàng hoàng kinh ngạc với trí tuệ của Tiên tổ tộc Việt. Tất cả những điều ấy đều được truyền khẩu, viết lại theo truyền thuyết, truyền lại qua các nét văn hoá phong tục dân gian để gìn giữ qua hàng ngàn năm lịch sử, kể cả 1000 năm Bắc thuộc, 100 năm Pháp thuộc mà kẻ xâm lược luôn muốn đồng hoá, khai hoá, xoá sổ nền văn minh Việt,... Trải qua hàng trăm cuộc chiến chống ngoại xâm trong suốt chiều dài 5000 năm lịch sử mà vẫn giữ được hoàn hảo nền văn minh của Cha Ông. Đến hiện tại cháu con dòng giống Việt mới giải mã được một phần của nền văn hóa minh triết siêu đẳng Tổ tiên để lại. Chúng ta con cháu giống nòi Việt nên chăng có trách nhiệm giữ gìn, bảo tồn và phát triển nền văn hoá bản sắc Việt, để giải mã những tinh hoa tiên tổ để lại, điều này không những giúp dân tộc ta có bề dày lịch sử văn hoá truyền thống mà còn nhắc nhở chúng ta phải luôn cố gắng cùng bảo vệ, dựng xây và phát huy bản sắc văn hóa minh triết của Ông Cha, xây dựng đất nước, quê hương, giữ vững khối đại đoàn kết toàn dân tộc Việt. Đến đây, chúng ta đã thấu hiểu văn hoá Việt, ý nghĩa ngày Tết Việt thì sao còn sợ lãng phí, sao còn cho bỏ Tết Ta thì đất nước sẽ giầu mạnh hơn. Vấn đề ở đây là ta tổ chức Tết và có cái nhìn nhận ứng xử sao khi Tết đến, xuân về Tết là cội nguồn dân tộc Là sum vầy cha mẹ anh em Là báo cáo tổ tiên dòng họ Là kết nối xã hội cộng đồng Là đi hết một vòng nhật nguyệt Một mùa xuân vòng tiếp tuần hoàn Bao nhiêu cơ cực tiêu tan Đón mừng năm mới niềm vui dâng trào Chúc nhau chia sẻ niềm tin Một năm thắng lợi phúc toàn an khang Tổ tiên thần phật táo quân Anh em đồng chí kết đoàn thắng to Tích cực ở chỗ nỗi LO Một năm tích góp Tết về bỏ đi Cội nguồn văn hoá tâm linh Nhờ Tết giữ lại tinh hoa giống nòi Bỏ Tết của cải nhiều thêm Nhưng mà gốc gác sau này còn đâu Ngọn cây chẳng có gốc cây Quả ra thì có biết là quả chi Quê hương chẳng có nghĩa gì Thì sao lớn nổi thành người Việt Nam Nhật Bản họ đổi bao nhiêu Thời gian, tiền bạc mơ về Tết xưa Mà giờ khôi phục thế nào Đời con đời cháu ngậm ngùi hoài thương Hoà nhập lại bị hoà tan Mất luôn văn hoá cộng đồng dân gian (còn tiếp)
Tết Việt (Phần 5 - kết) Con chim buổi chiều sẽ luôn bay về tổ, con cá hồi vượt hàng trăm cây số trở về đúng chỗ nó sinh ra để trứng sinh nở, thụ tinh, rồi chết. Chúng ta những người con tộc Việt lẽ nào muốn từ bỏ gốc Việt cội nguồn Việt ! Đến tuổi xế chiều liệu rằng có muốn về quê hương trên mảnh đất ấm nồng của tổ tiên? Hay gửi nắm xương trên mảnh đất lạnh lẽo xứ người với phù hoa mộng ảo? Hoặc sẽ xa lạ ở chính nơi sinh rau cắt rốn quê nhà, xa lạ với chính quê hương mình sinh ra ! Tất cả hãy cùng tôi suy ngẫm rồi tự quyết định cho mình rằng đồng ý bỏ hay giữ lại cái Tết cổ truyền này Tết ta bản sắc Việt ta Tết của dân tộc anh linh tự hào Ý nghĩa ngày Tết hiểu rồi Đâu còn lãng phí, tiêu sài lung tung Kinh tế ảnh hưởng không nhiều Chữ Ấm phải trước chữ No mới bền Ấm No thì mới Tự do Cuối là Hạnh phúc, mưu cầu toàn dân Ngày Tết ý nghĩa tinh thần Tiết kiệm tài vật vui ca hội hè Ai đi xa xứ nơi đâu Đến ngày Tết Cả rủ nhau cùng về Mùng 5 tháng Riêng 2018 (Hết)
